Vader en zoon

Alles is betrekkelijk, zegt de Prediker, uiterst betrekkelijk. En omdat de Prediker zo wijs was, ging hij verder met het volk te onderwijzen in alles wat hij wist, hij verzamelde spreuken en rangschikte die.  Want de Prediker was niet alleen een wijs man, maar ook een goede leraar, hij gaf zijn kennis niet zomaar door aan het volk, maar deed dat op een manier die de mensen boeide. De woorden van een wijze man zijn als sporen van een ruiter die een paard tot actie aanzetten. Zij bevatten grote waarheden die ons gegeven zijn door één Herder.

Maar, mijn zoon, wees gewaarschuwd: er komt geen einde aan het schrijven van boeken. Het bestuderen daarvan wordt ten slotte zeer vermoeiend. Dit is mijn uiteindelijke conclusie: heb ontzag voor God en volg zijn geboden op, want dat is de opdracht voor ieder mens. God zal ons doen en laten namelijk beoordelen, ook alle verborgen dingen, of ze nu goed of slecht waren. (Prediker 12:8-14 Het Boek)

Mijn vader was 57 toen zijn werk stopte. Dat wil zeggen, zelf was hij nog lang niet uitgewerkt, maar zijn werkgever ging na ruim 100 jaar failliet. Destijds kon je met 57,5 met vervroegd pensioen, dus mijn vader werd nog ergens een half jaar betaald beziggehouden.

Als jonge tiener was hij uit de schoolbanken gehaald om te werken bij de fabriek. Hij was zeer begaafd, maar geld voor studeren was er niet. Althans, niet voor hem.

Na zijn ontslag was hij niet bitter, wel stil en bedroefd. Ik woonde nog thuis, Ik hield heel veel van mijn vader, maar zag op tegen het moment dat hij voortdurend thuis zou zitten. Ik liet radio 3 graag uit de speakers knallen, maar hij hoorde vooral lage tonen. ‘Boenke-boenke-boenk!’ noemde hij dat. Nu draag ik gehoorapparaten.

Het was juist fijn met mijn vader thuis. Hij had veel tijd en aandacht voor me (ik ben nummer 6 van 8 kinderen). Mijn vader had zelf een zware jeugd gehad. Zijn moeder overleed na zijn geboorte en zijn vader had het druk met zijn winkel. Er kwam een stiefmoeder, maar zij heeft de reputatie van stiefmoeders niet opgevijzeld.

Pas toen ik het huis verlaten had vertelde mijn vader iets over de oorlogsellende die hij had doorstaan. Hij wilde er niemand mee belasten.

Nu ben ik 58, mijn jongste dochter gaat dit jaar het huis uit. Ik ben heel blij voor haar én vind het fijn dat ze nog even hier woont. Ik heb werk (iets met boeken), maar raakte vorig jaar ‘burn-out’. Ik denk dagelijks aan mijn vader.

Bijbelstudie. Dat was zijn grote passie. In mijn herinnering bracht hij veel te veel tijd door achter zijn eikenhouten bureautje. Hij schreef mappen vol preken en studies, vaak over ‘de eindtijd’. Hij verlangde naar een volmaakte wereld.

Mijn vader overleed in oktober 2005. Op zijn verjaardag zakte hij op de bank ineen…

Ik schreef destijds wekelijks een bemoedigende bijbeloverdenking, klaarblijkelijk zit dat in mijn genen. Ik was verdrietig maar vond een toepasselijke bijbeltekst, bestaande uit twee opeenvolgende verzen. Ik zette mijn overdenking hier online en tegelijkertijd verscheen er automatisch een tekst van een plug-in die ik geïnstalleerd had. Het waren exact dezelfde bijbelwoorden…

“Geprezen zij de God en Vader van onze Heer Jezus Christus, de Vader die zich over ons ontfermt, de God die ons altijd troost en ons in al onze ellende moed geeft, zodat wij door de troost die wijzelf van God ontvangen, anderen in al hun ellende moed kunnen geven.” (2 Korintiërs 1:3-4)

Jaren later, na het overlijden van mijn moeder, ruimden wij het volgepakte ouderlijk huis leeg. Het duurde lang voordat ik de moed vond om ook mijn vaders spullen uit te zoeken. We konden onmogelijk alles bewaren en ik stond aarzelend bij de papierbak. Ik voelde me schuldig. Voorin een multomap ontdekte ik een briefje met deze woorden:

“En overigens, mijn zoon, wees gewaarschuwd; er is geen einde aan het maken van veel boeken en veel doorvorsen is afmatting voor het lichaam.” (Prediker 12:12, NBG ‘51)